Actuele beleidscontext
De lijn van opgroeien in Deventer is die van Wieg naar Werk. Het uitgangspunt ‘het normale leven versterken’, de 10 beschermende factoren van het Nederlands Jeugd Instituut en goede schoolgebouwen staan hierin centraal. Ouders, maatschappelijke partners in kinderopvang, welzijn, jeugdhulp, (jeugdgezondheids)zorg, sport en onderwijsprofessionals helpen kinderen en jongeren met opgroeien. Daarnaast is er ook aandacht voor het bieden van ondersteuning via onze toegang aan alle jeugdigen die het (even) niet op eigen kracht of met hun omgeving kunnen redden. We bieden daarbij jeugdhulp als vangnet voor gezinnen met jeugdigen die (tijdelijk) niet mee kunnen doen. In 2025 zal gewerkt worden volgens het nieuwe beleidskader Van wieg naar werk 6.0 en het integraal huisvestingsplan onderwijs 2024-2040.
Belangrijke aandachtspunten in 2025
Deventer kent al jaren een doorgaande lijn in het beleid. Veel activiteiten die we voorgaande jaren zijn gestart lopen ook in 2025 door in lijn met de beleidsvisie en het bestuursakkoord Dichtbij, Betrokken & Bevlogen. Belangrijke aandachtspunten in het beleid zijn:
- Werken vanuit de gedachte van 1 huishouden, 1 plan, 1 contactpersoon.
- Versterken en verdiepen van de samenwerking met onze partners in het onderwijs, GGD, welzijnsorganisaties en zorg. Daarin werken we aan het verder ontwikkelen van de basisvoorzieningen en algemene voorzieningen zoals bijvoorbeeld het kinderwerk, jongerenwerk en VVE;
- Medewerkers van Team Toegang Jeugd sluiten nog meer aan op de leefwereld van jongeren en hun ouders en werken daarin nauw samen met andere professionals in het normale leven;
- We verbeteren de samenwerking van de jeugdnetwerken in de wijk met de Voor Elkaar-teams en andere partijen;
- We intensiveren de samenwerking met het onderwijs en realiseren ook een betere aansluiting tussen het onderwijs en de zorg en arbeidsmarkt. We werken aan de Human Capital Agenda, met daarin concrete acties om de arbeidsmarktpositie van jongeren te versterken;
- Vanuit het programma zal een bijdrage geleverd worden aan het binden van scholieren en studenten aan de stad (zowel mbo als hbo). Jongeren dragen bij aan de leefbaarheid, sterke economie en een goed functionerende arbeidsmarkt
Preventie en ondersteuning
Primair ligt de verantwoordelijkheid voor preventie bij de inwoners c.q. jeugdigen/ouders/verzorgers zelf. Landelijk, bijvoorbeeld in de hervormingsagenda, is er veel aandacht voor het versterken van de pedagogische basis. Als mensen er niet uitkomen op basis van eigen kracht dragen we zorg voor ondersteuning. Het professionele veld is ingericht om vroegtijdig problemen te signaleren. Daarmee kan sneller en effectiever ondersteuning worden geboden ‘in het normale leven’: thuis, in de buurt, op school. We willen hierbij ondersteuning en zorg zoveel mogelijk integraal, samenhangend, dicht bij huis en dicht bij de leefwereld van jeugdigen organiseren, aansluitend op hun eigen kracht. Zo kort als mogelijk, zo lang als noodzakelijk.
Kansrijke start voor elk kind
Zo gaan we verder met het werken aan een kansrijke start voor elk kind: de eerste 1000 levensdagen zijn bepalend voor een goede start. Daarnaast gaan we in 2025 verder met de (extra) activiteiten na school (landelijk programma school en omgeving) en extra aandacht geven aan het terugdringen van middelengebruik op scholen.
Toegang beter en slimmer inrichten
We blijven aandacht houden voor een goede en toegankelijke toegang (zorg, jeugd en werk). We geven professionals hierin de ruimte en het vertrouwen om te handelen. De volgende aandachtspunten zijn geformuleerd:
- Uitvoeren van een interventieaanpak rondom vechtscheidingen;
- Inzet op thuisloze jongeren en een soepele overgang tussen de jeugdwet en Wmo (18-/18+);
- Regie met doorzettingsmacht in situaties waarin veel hulpverlener actief zijn;
- We versterken de samenwerking met huis- en jeugdartsen en gecertificeerde instellingen (GI's);
- We versterken en verdiepen de samenwerking met het onderwijs;
- Vanuit de nieuwe situatie dat de medewerkers van Team Toegang Jeugd in dienst zijn bij de gemeente versterken we de samenwerking tussen de 3 toegangen voor jeugdigen/jongeren (Voor Elkaar-teams, Team Toegang Jeugd en jongerenloket);
- We versterken de rol van leerplicht, RMC en het jongerenloket en de samenwerking met andere partijen (onderwijs, arbeidsmarkt en zorg). We gaan werken aan het nog verder terugdringen van voortijdige schoolverlaters en thuiszitters;
- De wachttijden in de jeugd ggz willen we reduceren in de samenwerking met diverse partijen in het ecosysteem mentale gezondheid (o.a. ggz aanbieders, huisartsen, welzijn, vriendendiensten/zelfregie centrum).
Jeugdhulp regionaal
In 2025 gaan de 11 gemeenten (waaronder Deventer) en het RSJ IJsselland samen met aanbieders, ouders en jeugdigen verder met de uitwerking van belangrijke thema’s in de visie (Regionale Visie Jeugdhulp IJsselland 2021-2025). Zoals de aanpak van wachtlijsten en het beheersen van de kosten van jeugdhulp. En samenwerking op bovenregionale thema’s als de om- en afbouw van 3-milieusvoorzieningen en JeugdzorgPlus-locaties.
Nationaal Programma Onderwijs
Gemeenten hebben vanuit het Rijk extra geld uit het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) gekregen. Na de zomer van 2025 loopt dit programma af en zal verantwoording over de uitgaven aan het rijk plaatsvinden.
Huisvesting onderwijs, IHP
In 2024 is het integraal huisvestingsplan vastgesteld. Deze visie geeft richting hoe we samen werken aan goede en toekomstbestendige schoolgebouwen die eraan bijdragen dat de jeugd in Deventer zich optimaal kan ontwikkelen. Met het IHP lopen we vooruit op de nieuwe wet “planmatige en doelmatige aanpak onderwijshuisvesting” waarvan de beoogde ingangsdatum 1 augustus 2025 is. De visie kent vijf pijlers:
- Goed en passend schoolgebouw voor ieder kind en iedere jongere, liefst in eigen wijk of dorp
- Elke school is ook een kansrijke ontmoetingsplek
- Schoolgebouwen maken het onderwijs van nu en morgen mogelijk
- Gezonde en duurzame schoolgebouwen
- Gemeente en schoolbesturen werken slim samen.
In 2025 zal uitvoering gegeven worden aan het nieuwe integraal huisvestingsplan (IHP2024-2040). Onder andere met de planvorming rondom onderwijshuisvesting in de centrumschil, Keizerslanden en een visie op/ snelle start voor huisvesting Arkelstein, De Linde VSO en nieuwkomersonderwijs (ISK).
De volgende investeringen in onderwijshuisvesting lopen door in 2025:
- Vervangende nieuwbouw voor de ZMOK leerlingen van VSO Deventer;
- Vervangende nieuwbouw scholencomplex Zwaluwenburg;
- Vervangende nieuwbouw Sancta Maria in Lettele
- Marke Zuid VMBO
Voor het jaarprogramma onderwijshuisvesting 2025 zijn aanvragen ingediend en in behandeling. Deze aanvragen leiden eind 2024 tot een kredietaanvraag bij de raad.
Oekraïners en nieuwkomers
Tot 1 augustus 2024 was het mogelijk om tijdelijke onderwijsvoorzieningen in te richten voor onderwijs aan leerlingen uit Oekraïne, in het nieuwe schooljaar 2024/2025 vervalt de regeling en worden de kinderen in principe opgevangen in het reguliere onderwijs.
Extra Rijksmiddelen jeugdzorg
Al een aantal jaren is er landelijk veel discussie over de extra middelen die gemeenten nodig hebben voor de uitvoering van de jeugdhulp. Dit heeft geresulteerd in een aantal compensatiemaatregelen. De eerste was in 2019. Toen heeft het Rijk besloten om gemeenten tot en met 2021 te compenseren voor de extra uitgaven in de jeugdhulp en in de tussentijd onderzoek te doen naar het structurele karakter van het tekort. Een deel van deze extra verkregen rijksmiddelen zijn in de begroting 2020 gedurende 3 jaar (tot en met 2022) beschikbaar gesteld voor de jeugd. Deze middelen zijn en worden tot en met 2025 “geïnvesteerd” in preventie- en maatwerkprojecten en projecten gericht op de samenwerking met onderwijs en jeugdbeleid, volgens de lijn van het hierboven genoemde beleidskader van Wieg naar Werk en de daarin benoemde prioriteiten. Bij de Voorjaarsnota 2024 is besloten om ook vanaf 2026 structureel middelen voor deze preventieve activiteiten te reserveren.
Na landelijk onderzoek naar de tekorten in de jeugdzorg bij gemeenten en de bedragen die nodig zijn om de tekorten bij gemeenten te dekken, heeft een commissie van wijzen een uitspraak gedaan. Er is vervolgens besloten om in 2021 en 2022 gemeenten eenmalig te compenseren. De structurele toekenning bleef nog een landelijk onderwerp van discussie.
De uitspraak van deze commissie van wijzen is tevens het financiële uitgangspunt geweest voor de in 2023 overeengekomen hervormingsagenda jeugd. Er is wederom overeenstemming bereikt over het tijdelijk compenseren van gemeenten in de jaren 2023, 2024 en 2025. In de hervormingsagenda staan echter ook maatregelen genoemd die gemeenten en het Rijk (kunnen) gaan nemen om de kosten te beheersen. Deze mogelijke besparing is vertaald in een korting naar gemeenten. Deze korting is verwerkt in de extra middelen jeugdzorg die gemeenten krijgen.
In 2024 is een (nieuwe) deskundigheidscommissie geïnstalleerd die begin 2025 een zwaarwegend advies zal uitbrengen over de voortgang van de hervormingsagenda en de bijbehorende financiële kaders voor gemeenten.