We streven ernaar dat mensen werken, en daarmee zelfstandig hun inkomen verdienen. Mensen die werken zijn gemiddeld gezonder, maatschappelijk actiever en gelukkiger. Wanneer dat niet lukt verzorgen wij een (tijdelijk) inkomen en ondersteuning bij arbeidsparticipatie. Wij willen dat elke inwoner van Deventer met arbeidsvermogen mee moet kunnen doen op de arbeidsmarkt en in de samenleving (de inclusieve samenleving). Werk staat voorop! Er is een zeer grote vraag naar nieuwe arbeidskrachten. De ideale situatie om zoveel mogelijk mensen de aansluiting met de arbeidsmarkt te laten maken. De mismatch op de arbeidsmarkt is echter groot en hardnekkig. In Deventer hebben wij de ambitie de mismatch te verkleinen. Hierin werken we samen met de werkgevers en het onderwijs voor een doorgaande lijn van jeugd naar volwassenheid en in het tot stand brengen van een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt.  

Participatiewet in Balans

De Participatiewet vormt het vangnet. Als mensen onvoldoende eigen middelen hebben om in hun bestaanskosten te voorzien of volwaardig mee te doen in de samenleving, is er recht op bijstand. Daarnaast wordt er ondersteuning geboden bij het (opnieuw) vinden van werk. Dit vangnet moet toekomstbestendig zijn. Om te kunnen zorgen voor bestaanszekerheid voor iedereen is er een cultuuromslag nodig én een ander mensbeeld: van denken in systemen naar wat mensen nodig hebben en uitgaan van het vertrouwen in de inwoner. Het wetsvoorstel met de aanpassingen van de Participatiewet is voorgelegd aan de Tweede Kamer, bijvoorbeeld het ontwikkelen van een breder perspectief op (maatschappelijke) participatie. Deze wijzigingen krijgen een plek bij de evaluatie en de bijstelling van het huidige handhavingsbeleid, de implementatie van ons minimabeleid en de uitvoering van Inzet op maat. De inwerkingtreding van het wetsvoorstel zelf is mede afhankelijk van wanneer behandeling van het voorstel plaats zal vinden in de Kamer.

Bestaanszekerheid

Armoede belemmert mensen om een zinvolle bijdrage aan de samenleving te leveren en te werken aan hun ontwikkeling. Onzekerheid over een dak boven je hoofd, eten op tafel, betaalbare en toegankelijk zorg en een sluitend ‘huishoudboekje’ verminderen het welzijn van mensen en beperken de mentale ruimte om een weg uit deze situatie te vinden. Bestaanszekerheid is daarom het fundament voor een inclusieve samenleving. Onderzoek van onder andere het CBS laat zien dat de groep mensen met betaald werk die moeite heeft hun huishoudbegroting rond te krijgen groeit. Uit recent onderzoek blijkt ook dat het sociaal minimum te laag is. Zonder extra maatregelen komen mensen die op het sociaal minimum leven de komende jaren fors geld te kort. De gevolgen van die oplopende tekorten zijn ingrijpend. Het raakt mensen niet alleen financieel, maar ook mentaal. Leven met de constante stress door geldtekort gaat ten koste van de lichamelijke en mentale gezondheid van mensen én van hun eigenwaarde. Het risico op eenzaamheid neemt toe en zorgt ervoor dat het lastiger is om goed met geld om te gaan. Het wordt steeds moeilijker om zelf uit armoede te komen. Kinderen die opgroeien in armoede leven ongezonder, leren daardoor slechter en hebben minder kans op een goede toekomst. We komen deze mensen en kinderen tegen, maar zijn meestal niet in de gelegenheid de oorzaken van de problematiek aan te pakken. Maar waar we kunnen bieden wij passende ondersteuning.  

Bestaanszekerheid is heel belangrijk. Elke burger moet genoeg krijgen. Misschien betekent dat ook wel dat we ongelijke dingen geven in ongelijke situaties, mits we het professioneel kunnen beargumenteren. Dan komt het aan op vakkundigheid: de situatie goed analyseren, naast inwoners staan, een plan maken en dan kijken: uit welke wet haal ik de oplossing. Dit gaat verder dan voldoende inkomen.  

Inzet op maat

Een van belangrijkste ambities is zoveel mogelijk mensen begeleiden naar werk en als dat niet lukt maximaal maatschappelijk participeren. We werken hieraan volgens de uitgangspunten van Inzet op maat (beleid Participatiewet). Bij de klantgroepen Matchen en Groeien staat het matchen of ontwikkelen naar werk voorop. De klanten uit Faciliteren worden gefaciliteerd bij het vinden van vrijwilligerswerk of een basisbaan en bij de groep Zorgen staat inkomenszekerheid voorop. Training en intervisie, om de uitvoering te laten plaatsvinden conform de bedoeling van Inzet op maat, wordt voortgezet. 

Bij Matchen wordt de korte en intensieve aanpak voortgezet om klanten zo snel mogelijk te koppelen aan werkgevers die om arbeidskrachten staan te springen. De klantgroep Groeien blijkt groter dan vooraf ingeschat en de problematiek anders en complexer (o.a. psychische problemen). Dit is in lijn met de landelijke trend. Om maatwerk te kunnen bieden, wordt het instrumentarium voor Groeien in 2025 blijvend doorontwikkeld. Hierbij hoort ook de inzet van jobcoaching, de doorontwikkeling van KonnecteD en de nauwe samenwerking met de werkplaatsen bij Circulus. De ontwikkeling van een Circulair Ambachts Centrum kan bijdragen aan betere aansluiting tussen vraag en aanbod voor de groep groeien en de kansen op de arbeidsmarkt. Dat geldt ook voor de inzet  van de best passende werkleerroutes evenals het (zij-)instroomtraject techniek, bouw en productie vanuit de HCA en het ontwikkelpad kinderopvang. Groen, grijs en schoonmaak bieden vele baanopeningen voor onze doelgroepen. We maken hiervoor ook gebruik van de mogelijkheden binnen onze verbonden partijen het Groenbedrijf en Circulus. Maar ook maken we maximaal gebruiken van de mogelijkheden van de inzet van SROI en de PSO, ook in het kader van het creëren van werkgelegenheid. Voor jongeren met problematiek op diverse leefgebieden biedt het integrale jongerenloket regie en begeleiding naar onderwijs en/of werk. 
Voor de klantgroep Faciliteren blijven we inzetten op maatschappelijke participatie en monitoren we de hernieuwde inzet van de Participatiemakelaar. Hierbij verbinden we de inzet met voorzieningen in de buurt en wijk. Voor de klantgroep Zorgen ligt de focus 2024 op het contact met de cliënten, het voorkómen van overerving in samenspraak met de programma’s jeugd en onderwijs en meedoen én ook blijven we controleren of mensen wel terecht een beroep doen op de uitkering.  
De afgelopen twee jaar was de uitstroomdoelstelling 400. In 2023 hebben we een uitstroom van 323 gehaald. Ondanks dat de uitstroom naar werk in 2023 procentueel in Deventer hoger was dan landelijk, zijn wij gezien bovenstaande ontwikkelingen toch genoodzaakt deze doelstelling naar beneden bij te stellen op een meer realistisch aantal van 300. Uiteraard blijven wij ons ook inzetten op de preventie van instroom, bijvoorbeeld door herplaatsingen van de ‘loonkostensubsidie doelgroep’. We geven in 2025 ook uitvoering aan de verbetermaatregelen BUIG 2023. Hierbij ligt de focus ligt op het intensiveren van de samenwerking tussen IO en KonnecteD m.b.t. de overgang tussen facilteren en groeien en vice versa, het voorkomen van her-instroom, het ontwikkelen van een basisbaan en het verkennen van nieuwe mogelijkheden voor de statushouders onder de oude wet inburgering.  

KonnecteD

In 2023 is in opdracht van de colleges van Olst-Wijhe en Deventer door RadarAdvies een onderzoek gestart naar de Toekomst van KonnecteD. In april 2024 is de tussenrapportage “Naar een toekomstbestendig leerwerkbedrijf” opgeleverd en ter informatie naar de gemeenteraad gestuurd. Op basis van het tussenrapport is de opdracht aan RadarAdvies aangepast: “Maak inzichtelijk welke scenario’s er voor de beide gemeenten op tafel liggen om in de toekomst uitvoering te blijven geven aan zowel de Wsw als aan de Participatiewet”. De Wsw groep, alsmede de kwetsbare doelgroepen binnen de Participatiewet hebben recht op de best passende dienstverlening om te kunnen blijven participeren naar vermogen op de arbeidsmarkt. De eindrapportage wordt in oktober 2024 gepresenteerd.

Inzet op geldzorgen en ondersteuning (IOG)

De ambitie is dat Inwoners van de gemeente Deventer in staat zijn om zelfstandig (of met hulp van hun omgeving) een financieel gezonde huishouding te voeren. Wanneer dit (tijdelijk) niet lukt, kunnen inwoners een beroep doen op hulpverlening en/of regelingen van de gemeente of andere instellingen.

Bovendien blijven we adviesgesprekken aanbieden bij een uitkeringsaanvraag, intensiveren we de samenwerking in de keten zetten weer in op gerichte communicatie (bv. rondom life events).  Dit draagt allemaal bij aan het voorkomen van geldproblemen door er zo vroeg mogelijk bij te zijn. In 2025 wordt verder uitvoering gegeven aan het uitvoeringsplan Preventie en vroegsignalering. Een belangrijke sleutel in de uitvoering hiervan zijn de Geldfit spreekuren. Deze drie laagdrempelige spreekuren, waarbij integraal naar iemands (financiële) problematiek wordt gekeken, blijken duidelijk te voorzien in een behoefte van inwoners van Deventer.   
Stress sensitieve dienstverlening (ook wel: mobility mentoring) is de basis onder de dienstverlening van het armoede- en schuldenbeleid (IOG), het P-wet beleid (IOM) en de brede ondersteuning in het sociaal domein. In de implementatie van IOG blijkt dat deze basis nog lang niet onder alle medewerkers gemeengoed is.  Daarom heeft dit onderdeel van IOG het komend jaar extra aandacht in een verandertraject dat in 2024 is gestart. Hiervoor is een nieuw plan van aanpak werken volgens de bedoeling opgesteld. De inwoner centraal stellen door zoveel mogelijk aan te sluiten bij zijn/haar vraag is het overkoepelende kader voor zowel Inzet op Maat als Inzet op ondersteuning en geldzorgen. We willen zo vroeg mogelijk in contact komen. We zoeken de best passende oplossing binnen de bedoeling van de wet- en regelgeving. We vertrouwen de inwoner en zijn betrouwbaar. Cruciaal daarbij is stress sensitief werken. De drempel om bij de gemeente aan te kloppen, is zo laag mogelijk. Deze ambitie noemen wij overkoepelend “werken volgens de bedoeling”.  
De ingezette samenwerking tussen de voedsel-, speelgoed- en kledingbank wordt in 2025 gecontinueerd en waar mogelijk geïntensiveerd; op basis van de evaluatie van de pilots besteedbaar inkomen (Saxion, Leergeld, Rechtop) wordt bekeken hoe de gemeente Deventer hier structureel invulling aan wil geven; dit geldt ook voor verschillende andere pilots. Ondanks de extra communicatie inzet zijn er nog steeds inwoners die geen of onvoldoende gebruik maken van de regelingen waar zij recht op hebben. Dit is een traject van lange adem. Veel inwoners ervaren schaamte of denken niet tot de doelgroep te horen. Ook het komend jaar blijven we daarom veelvuldig communiceren. Dit willen we doen met persoonlijke verhalen, inzet van social media, aandacht voor life events en door vindbaar te zijn in wijk, dorp en stad. Daarnaast betrekken we de partners in de stad bij het vergroten van het bereik van alle regelingen.  

Schuldhulpverlening

Inwoners met schulden kunnen zich bij de gemeente melden voor ondersteuning. Het BAD biedt al jaren een belangrijke bijdrage in het oplossen of beheersbaar maken van de schulden, en beheert het inkomen (middels budgetbeheer) van de inwoners die daar zelf niet toe in staat zijn. In de afgelopen jaren is de ondersteuning bij schulden effectiever en laagdrempeliger geworden. Desondanks zien we dat het aantal inwoners met problematische schulden niet daalt, en inwoners pas laat hulp zoeken.  

De ambitie van de Rijksoverheid om het aantal huishoudens met problematische schulden te halveren ligt vast in de Aanpak Geldzorgen en Schulden (AGAS). We proberen hier zo goed mogelijk op aangesloten te zijn en onze dienstverlening verder te verbeteren. We geven verder invulling aan onze meerjarenvisie schuldhulpverlening. Schulden moeten niet alleen opgelost worden, maar er ook wordt voorzien in passende begeleiding en nazorg gericht op het duurzaam versterken van iemands financiële veerkracht. Het bieden van stress sensitieve dienstverlening is een essentieel onderdeel hierbij en blijft extra aandacht krijgen.  

Arbeidsmarkt: Human Capital Agenda (HCA)

In 2022 hebben wij gezamenlijk de Human Capital agenda opgesteld en in 2025 voeren wij deze verder uit. Samen met het bedrijfsleven en het onderwijs zetten we ons in voor een goed functionerende arbeidsmarkt, opdat ieder talent mee kan doen, bedrijven kunnen bloeien en er een betere match tussen vraag en aanbod ontstaat. Deze lokaal georiënteerde HCA geeft de ambitie voor Deventer weer inclusief een meerjaren- uitvoeringsprogramma. Wij zetten hierbij in op 5 sectoren: ICT, Techniek & Productie, Transport & Logistiek, Kind & Educatie en Zorg & Welzijn. We gaan net zo lang door tot onderwijs en werk nog beter op elkaar aansluiten. Daarnaast creëren we een herkenbaar centrum voor werk en (een leven lang) ontwikkelen. Zodat elke inwoner en ondernemer weet: voor alles wat met mijn werk of het volgen van een opleiding te maken heeft, kan ik dáár terecht. Hiervoor wordt ook samenwerking gezocht met de arbeidsmarktregio en ingezet om de beweging naar een regionaal werkcentrum aan te jagen.  

Zelfstandige ondernemers

Zelfstandig ondernemers worden ondersteund in het kader van de Bbz. Voor ondernemers die stoppen of tijdelijk ondersteuning nodig hebben bieden we een vangnet. Voor mensen die vanuit de uitkering willen starten met zelfstandig ondernemen bieden we (financiële) ondersteuning om hun uitkering aan te vullen of uit te stromen met inkomen uit de zelfstandige activiteiten. Speciale aandacht is er ook voor alle Zzp-ers in zwaar weer. We zetten in op een proactieve en integrale dienstverlening aan zelfstandig ondernemers waar het (tijdelijk) tegenzit.  

Het BAD, team Bbz en Ondernemershuis werken vanuit hun expertise integraal samen om individuele ondersteuning aan de zelfstandig ondernemer aan te bieden. Dit vindt plaats binnen het project “Dienstverlening voor ondernemers in zwaar weer”. Daardoor is er niet alleen oog voor de inkomensondersteuning aan ondernemers, maar ook het verbeteren van de eigen onderneming en het oplossen van schuldenproblematiek.