Gebiedsontwikkelingen

Gebiedsontwikkeling Keizerslanden

Vanaf 2024 wordt de ontwikkeling van Keizerslanden via Gebiedsmanagement (werkwijze integrale gebiedsontwikkeling) opgepakt. Aanleiding hiertoe is de omvang en complexiteit van de ontwikkelopgave en de sterke samenhang en afhankelijkheden tussen de diverse locatieontwikkelingen. Het Gebiedsprogramma Keizerslanden uit 2020 is vertrekpunt voor de gebiedsontwikkeling.
In 2023 heeft het Rijk een beschikking afgegeven van €15,6 miljoen voor de realisatie van drie grote infrastructurele werken ter versnelling van de woningbouw (de zogenoemde Versnellingsgelden):

Project

Beschikking (Incl. BTW)

Capaciteitsverruiming van Oldenielstraat

€9.729.646

Fiets- en voetgangerstunnel bij winkelcentrum Keizerslanden onder N337

€5.517.937

Reconstructie fietspad Laan van Borgele: tussen N337 en rotonde met Keizer Karellaan

€374.316

Totaal

€15.621.899

Met het door de Raad ingestelde Fonds Infrastructuur wordt voorzien in cofinanciering in dezelfde orde van grootte. De Rijksgelden zijn expliciet geoormerkt voor realisatie van de genoemde projecten uiterlijk 2035 (start realisatie van de infrastructurele voorzieningen uiterlijk 31 december 2027). Daarnaast is er de voorwaarde dat in Keizerslanden 1.650 woningen netto worden toegevoegd aan de woningvoorraad, waarvan minstens de helft in de categorie betaalbaar (start laatst te realiseren woning uiterlijk 31 december 2030). Niet alleen om subsidie-technische redenen is het tijdig realiseren van de drie infraprojecten van zeer groot belang. Even zo is het voor de toekomstige bereikbaarheid van de 1.650 extra woningen en het kunnen functioneren van de stad als geheel een absolute voorwaarde.
Het proces van de herijking van de Hoofdwegenstructuur is van grote invloed is op het tijdig kunnen starten en gaan uitvoeren van de drie infraprojecten en het kunnen bouwen van de 1.650 woningen. De vasthouden aan de planning van het proces van herijking Hoofdwegenstructuur is daarmee cruciaal.

De projecten in Keizerslanden die bijdragen aan deze taakstellende woningbouwproductie betreffen:

  • Steenbrugge (inclusief flex-wonen)
  • Marke Noord
  • Ludgeruskwartier
  • Oranjekwartier
  • Sint Jozef locatie
  • Van Heten locatie
  • Geertruidentuin
  • Boerhaave locatie (sportveld)
  • Inbreidingslocaties (Gooszenstraat)

De gebiedsontwikkeling Keizerslanden streeft naar een integratie van de ruimtelijk fysieke ontwikkeling met de sociaal maatschappelijk ontwikkeling. Het betreft dan zaken als zorg-wonen (‘ouder worden in de wijk’), onderwijshuisvesting, zorg- en maatschappelijke voorzieningen, gezond bewegen (sportvoorzieningen), etc.

Gebiedsontwikkeling Centrumschil

Vanaf 1 januari 2024 wordt de ontwikkeling van de Centrumschil (inclusief binnenstad en de Kien) via Gebiedsmanagement (werkwijze integrale gebiedsontwikkeling) opgepakt. Aanleiding hiertoe is de omvang en complexiteit van de ontwikkelopgave en de sterke samenhang en afhankelijkheden tussen de diverse locatieontwikkelingen en benodigde infrastructurele maatregelen. Het Gebiedsprogramma Centrumschil uit 2020 is vertrekpunt voor de gebiedsontwikkeling. In 2024 vindt actualisatie plaats van het Gebiedsprogramma door B&W.

In 2023 heeft het Rijk een beschikking afgegeven van €14.5 miljoen (exclusief BTW) voor de realisatie van 8 grote infrastructurele werken en 2 kleinere reconstructies ter versnelling van de woningbouw (de zogenoemde Versnellingsgelden):
Met de door de Raad ingestelde Reserve Bovenplanse Infrastructuur Centrumschil (22 mei 2024)  wordt voorzien in cofinanciering in dezelfde orde van grootte. De Rijksgelden zijn expliciet geoormerkt voor realisatie van de genoemde projecten in de periode tussen 2027 en 2035 Daarnaast is er de voorwaarde dat - ook uiterlijk in 2035 - in de Centrumschil (inclusief Tapijtfabriek/Smyrna locatie en Karwei locatie) 1.650 woningen netto zijn toegevoegd aan de woningvoorraad, waarvan de helft in de categorie betaalbaar. Dit sluit aan bij de beoogde doelgroep van het in 2020 vastgestelde Gebiedsprogramma ‘de creatieve stedeling centraal’; waarin -aansluitend bij de ambitie, wonen, werken, verjongen- de nadruk ligt op studenten, young professionals en creatieve stedelingen. Voor de Centrumschil ligt de nadruk daarbij op duurzame mobiliteitsontwikkeling. Het gaat om de realisatie van gebouwde mobiliteitshub’s (fiets en auto), de aanleg van twee langzaam verkeer verbindingen over de singels, de realisatie van een voetgangerstunnel onder het spoor en het versterken van de langzaam verkeersverbinding Verzetslaan inclusief het weghalen van parkeerplaatsen op maaiveld. Hiermee wordt mobiliteitsruimte gecreëerd voor het toevoegen van extra woningen en daarmee het stimuleren van lopen en fietsen in het gebied. Door het toepassen van het STOMP principe in de zeer centraal bij OV voorzieningen en overige voorzieningen gelegen centrumschil en collectieve parkeeroplossingen te bieden aan de randen van de stad kan het proces van binnenstedelijke verdichting in de compacte stad ondersteund worden. De parkeernormen uit 2013 en de daarmee gemoeide kosten en het gebrek aan ruimte belemmeren de mogelijkheden om in het centrumgebied tot haalbare planvorming te komen. Daarnaast vraagt deze vorm van stedelijk verdichten (hoger bouwen, optoppen, combineren van woon- en werkfuncties) om gezonde, groene buitenruimte voor beweging en ontmoeting.  
Het proces van de herijking van de Hoofdwegenstructuur en Mobiliteitsplan Binnenstad & Schilwijken is van grote invloed op de haalbaarheid van stedelijke verdichting zoals wordt voorgestaan in de Centrumschil.

De Centrumschil kent twee lopende complexen; Sluiskwartier en Havenkwartier. De te realiseren woningbouwaantallen op deze locaties dragen in beperkte mate bij aan de voor de subsidie benodigde aantallen woningen. De Roto ontwikkelingen zijn 40% van de opgave; ook de overige opgaven moeten worden gerealiseerd op gronden van derden. Het risico van de versnellingsgelden ontstaat op het moment dat de versnellingsgelden worden uitgegeven en de woningbouwproductie achterblijft. Voor de woningbouwproductie zijn we voor een groot deel afhankelijk van de ontwikkeling van de Roto-locatie. Deze ontwikkeling wordt niet gedaan door de gemeente zelf maar door derden daarmee is de sturing op snelheid van deze ontwikkeling zeer beperkt en daarmee een groot risico voor de versnellingsgelden.
Op 22 mei 2024 heeft de Gemeenteraad ingestemd met het vestigen van het Voorkeursrecht op Haveneiland. We willen hier ruimte bieden voor een tijdelijke en brede mix van functies. De woningbouw in het Havenkwartier is onrendabel en wordt gesteund vanuit middelen van het Rijk; woningbouwimpuls, eerste tranche, 2020. Het Haveneiland is de laatste in de rij. Naar verwachting zal Haveneiland een onrendabele top kennen; afhankelijk van de definitieve mix van  woon, werk, maatschappelijke en culturele functies. In 2025 zal duidelijk worden of tot aankoop overgegaan zal worden van recent aangeboden gronden. De woningen op Haveneiland kunnen bijdragen aan de 1650 woningen ten behoeve van de Toekenningsbeschikking specifieke uitkering woningbouw.